کمبود یا نارسایی زمانی رخ می دهد که سطح ویتامین B12 برای پاسخگویی به نیازهای بدن بسیار کم شود. این می تواند منجر به بروز برخی علائم گردد و در صورت عدم درمان حتی می تواند به مشکلات عصبی برگشت ناپذیر تبدیل شود.

ویتامین B12 مانند سایر ویتامین های گروه B یک ویتامین محلول در آب است. این بدان معنی است که می تواند در آب حل شود و از طریق جریان خون حرکت کند. بدن می تواند ویتامین B12 را تا 4 سال ذخیره کند و می تواند از شر هر ویتامین B12 اضافی یا ناخواسته در ادرار خلاص شود.

*ویتامین B12 برای فرآیندهای مختلف بدن بسیار مهم است، از جمله:

عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی

عملکرد شناختی (توانایی تفکر)

تشکیل گلبول های قرمز و پیشگیری از کم خونی

کمک به ایجاد و تنظیم DNA

جلوگیری از ناهنجاری های مادرزادی

کمک به محافظت از چشم در برابر دژنراسیون ماکولا

برای تولید انرژی لازم است

ویتامین B12 برای خون سالم ضروری است. وقتی بدن B12 کافی نداشته باشد، منجر به کاهش تولید طبیعی گلبول‌های قرمز خون (کم خونی) می‌شود و در رساندن اکسیژن اختلال ایجاد می‌کند.

کم خونی مگالوبلاستیک که به آن کم خونی کمبود تغذیه نیز گفته می شود، نوعی کم خونی است که در اثر کمبود B12 یا فولات ایجاد می شود. کم خونی مگالوبلاستیک با اختلال در سنتز DNA و تشکیل گلبول های قرمز بزرگ، غیر طبیعی و نابالغ مشخص می شود.

متیل کوبالامین شکل فعال ویتامین B12 است. سیانوکوبالامین، که باید توسط بدن به شکل فعال تبدیل شود، رایج ترین نوع مورد استفاده در مکمل ها است.

افراد معمولاً از ویتامین B12 برای رفع کمبود این ویتامین،  مسمومیت با سیانید و سطوح بالای هموسیستئین در خون استفاده می کنند. همچنین این ویتامین برای درمان زخم‌های شانکر، آب مروارید، بیماری آلزایمر، پوکی استخوان، خستگی و بسیاری از بیماری‌های دیگر استفاده می‌شود، اما شواهد علمی معتبری برای تایید بسیاری از این موارد  وجود ندارد.

یک بیماری ارثی نادر که با کمبود ویتامین B12 مشخص می شود (بیماری ایمرسلوند-گراسبک) نام دارد. پزشکان عقیده دارند تزریق ویتامین B12 به صورت تزریقی به مدت 10 روز و سپس تزریق ماهانه برای درمان این بیماری موثر است.

تحقیقات نشان داده که استفاده از پماد حاوی ویتامین B12 یا مصرف ویتامین B12 به کاهش علائم آفت کمک می کند.

همچنین تزریق ویتامین B12 به شکل متیل کوبالامین زیر پوست شش بار در هفته به مدت حداکثر 4 هفته، درد افراد مبتلا به آسیب عصبی ناشی از زونا را کاهش می دهد.

مصرف بیش از حد ویتامین B12 خاصیت سمی یا مضری را نشان نداده است. با این حال، افراد باید قبل از شروع هر گونه مکمل جدید با پزشک مشورت نمایید.

با شیوع موج جدید امیکرون در جهان، سازمان بهداشت جهانی روز گذشته اعلام کرد کشورهایی که با افزایش موارد کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند ممکن است . در برخی شرایط و برای ارائه خدمات ضروری بتوانند مدت قرنطینه 14 روزه را کوتاه‌تر کنند.

به گفته این سازمان مدت زمان قرنطینه در افراد مبتلا به کرونا که تست آنها در روز هفتم منفی شده و علائم کرونا ندارند می‌تواند 7 روز باشد؛ همچنین در صورتی که امکان انجام تست کرونا برای کوتاه‌تر کردن مدت زمان قرنطینه وجود ندارد؛ افراد مبتلا باید به مدت 10 روز خود را قرنطینه کنند؛ البته این قرنطینه 10 روزه منوط به آن است که فرد دیگر علائم کرونا نداشته باشد.

به عبارت دیگر می‌توان مدت زمان قرنطینه را بدون انجام آزمایش کرونا به 10 روز و با انجام تست کرونا به 7 روز کاهش داد مشروط به آن که فرد دیگر علائم کرونا نداشته باشد.

در فصول سرد سال معمولاً سرماخوردگی، زکام، گلودرد، سرفه، آبریزش بینی بیشتر از همیشه شیوع پیدا می‌کند و اگر این علائم شدید باشند، لازم است به پزشک مراجعه کنید و درمان‌های لازم را انجام دهید. در کنار درمان‌های پزشک، می‌توانید از روش‌های درمانی خانگی مانند نوشیدن دمنوش‌ها و جوشانده‌های گیاهی استفاده کنید؛ این دمنوش‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی مؤثرند.

بیشتر دمنوش‌های گیاهی خاصیت آرام‎بخشی دارند و آنتی‎ی‌اکسیدان‌های موجود در آن، سموم موجود در بدن را دفع می‌کنند، در کنار این‌ها، به بهبود بیماری‌های بسیاری همانند سرماخوردگی، گلو درد، التهاب بدن کمک می‌کنند.

به طور کلی هنگامی که دچار سرماخوردگی هستید، مصرف مایعات گرم، ضروری است. بنابراین نوشیدن هر نوع دمنوش و مایعات گرم و بخور آن موجب پاکسازی سینوس‌ها و بهبود گردش خون می‌شود و به آبرسانی بدن نیز کمک می‌کند. شواهد زیادی نشان می‌دهد که برخی از دمنوش‌های گیاهی می‌توانند برای درمان علائم عفونت تنفسی مؤثر باشند .

مریم محمدی، کارشناس گیاهان دارویی اظهار داشت: ابتلا به عفونت‌های ویروسی مجاری تنفسی فوقانی که با نام عمومی سرماخوردگی شناخته می‌شود،‌ از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که سالی یک بار دست کم، بیشتر افراد مبتلا به سرماخوردگی می‌شوند و برای چند روز، فعالیت‌های روزمره مبتلایان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

وی با اشاره به دمنوش زنجبیل، معجزه‌ای برای گلودرد است، گفت: دمنوش زنجبیل ترکیباتی دارد که به بهبود درد گلو کمک می‌کند و طعم آن کمی تند است، زنجبیل سبب شل شدن ماهیچه‌ها می‌شود و جریان خون و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها را افزایش می‌دهد، همچنین این دمنوش ضدالتهاب است و با باکتری‌های موجود در گلو مبارزه می‌کند.

محمدی با اشاره به اینکه دمنوش پیچ امین‌الدوله یکی دیگر از دمنوش‌های مفید برای سرماخوردگی است، افزود: این دمنوش علاوه بر بهبود گلو درد، برای بهبود سرفه‌های شدید هم مفید است؛ به علاوه، دمنوش پیچ امین‌الدوله خاصیت سم‌زدایی دارد و سموم موجود در بدن را دفع می‌کند و التهاب بدن را کاهش می‌دهد، اگر گلوی شما از التهاب ورم کرده است، خوردن این دمنوش را از دست ندهید.

کارشناس گیاهان دارویی با بیان اینکه دمنوش لیمو عسل برای بهبود گلو درد بسیار مفید است، بیان کرد: دمنوش لیموعسل منبع آنتی‎ اکسیدان است و سرشار از ویتامین سی است، عسل خاصیت ضدباکتری دارد و به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک بسیاری می‌کند، همچنین لیمو باعث تسکین درد گلو هم می‌شود، در کنار این خواص، دمنوش لیمو عسل علائم سرماخوردگی را نیز بهبود می‌بخشد.

چای ترش در بهبود سریع‌تر آنفلوآنزا و سرماخوردگی مؤثر است

وی با اشاره به اینکه چای ترش سرشار از ویتامین C است و مصرف روزانه ۳ فنجان چای ترش ویتامین سی موردنیازتان را تأمین می‌کند، عنوان کرد: چون چای ترش دارای کافئین نیست، می‌توانید با خیال راحت و بدون نگرانی از خراب‌شدن چرخه خواب‌تان، روزانه ۳ فنجان از آن را میل کنید، چای ترش در بهبود سریع‌تر آنفلوآنزا و سرماخوردگی مؤثر است.

محمدی با اشاره به اینکه دمنوش چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ است که در سلامتی افراد مؤثرند، افزود: آنتی‌اکسیدان‌ها به نابودی باکتری‌های مضر و رادیکال‌های آزاد نیز کمک می‌کند؛ عواملی که احتمال ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا و بیماری‌های خودایمنی را افزایش می‌دهند، چای سبز خاصیت ضدالتهابی دارد و به تسکین التهاب و حساسیت‌هایی که باعث گلودرد می‌شوند کمک می‌کند، همچنین چای سبز التهاب قفسه سینه را کاهش می‌دهد و در نتیجه، در کاهش سرفه، گرفتگی و درد قفسه سینه نیز مؤثر است.

چاقی و اضافه وزنمترجم (اعظم شفائی، کارشناس ارشد بیوشیمی بالینی)

نکات کلیدی:

• از سال 1975، چاقی در جهان نزدیک به 3 برابر شده است.
• در سال 2016، بیشتر از 1.9 میلیارد نفر از بزرگسالان (18 سال و بالاتر) اضافه وزن داشتند که از این تعداد، بیشتر از 650 میلیون نفر چاق بودند.
• در سال 2016، 39 درصد از بزرگسالان (18 سال و بالاتر) اضافه وزن داشتند و 13 درصد چاق بودند.
• اغلب جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می کنند که اضافه وزن و چاقی باعث تعداد بیشتری مرگ و میر نسبت به کمبود وزن می شود.
• در سال 2016، 41 میلیون کودک زیر 5 سال دچار اضافه وزن یا چاقی بودند.
• در سال 2016، 340 میلیون کودک یا نوجوان بین 5 تا 19 سال، دچار اضافه وزن یا چاقی بودند.
• چاقی قابل پیشگیری است.

چاقی و اضافه وزن چیست؟

چاقی و اضافه وزن به معنای تجمع بیش از حد و غیر طبیعی چربی در بدن است که می تواند به سلامت فرد آسیب وارد نماید.
نمایه توده بدنی یا BMI یک شاخص ساده از وزن نسبت به قد است که معمولا برای دسته بندی اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان استفاده می شود. نمایه توده بدنی عبارت است از وزن فرد به کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد فرد به متر (kg/m2).
بزرگسالان
سازمان بهداشت جهانی (WHO) اضافه وزن و چاقی در بالغین را به این شکل تعریف می کند:
• اضافه وزن: BMI مساوی یا بزرگتر از 25
• چاقی: BMI مساوی یا بزرگتر از 30
نمایه توده بدنی برای هر دو جنس و همچنین رده های سنی مختلف بزرگسالان یکسان می باشد، بنابراین مفیدترین مقیاس برای چاقی و اضافه وزن است. اگر چه ممکن است که BMI با درجات چاقی یکسان در افراد مختلف مرتبط نباشد. برای تعریف چاقی و اضافه وزن در کودکان باید سن کودک نیز در نظر گرفته شود.
کودکان زیر 5 سال
در این گروه سنی چاقی و اضافه وزن به این شکل تعریف می شود:
• اضافه وزن عبارت است از نسبت وزن به قد بالاتر از 2 انحراف معیار نسبت به میانگین استاندارد رشد کودکان تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی
• چاقی عبارت است از نسبت وزن به قد بالاتر از 3 انحراف معیار نسبت به میانگین استاندارد رشد کودکان تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی
کودکان یا نوجوانان بین 19-5 سال
در این گروه سنی چاقی و اضافه وزن به این شکل تعریف می شود:
• اضافه وزن عبارت است از BMI (با لحاظ کردن سن کودک)، بالاتر از 1 انحراف معیار نسبت به میانگین رشد مرجع تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی
• چاقی عبارت است از BMI (با لحاظ کردن سن کودک)، ، بالاتر از 2 انحراف معیار نسبت به میانگین رشد مرجع تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی

حقایقی درباره چاقی و اضافه وزن

برخی از ارزیابی های جدید سازمان بهداشت جهانی به این صورت بوده است:
• در سال 2016، بیش از 1.9 میلیارد نفر از افراد بالغ 18 سال و بالاتر، دچار اضافه وزن بودند. از این تعداد، 650 میلیون نفر چاق بودند.
• در سال 2016، 39 درصد از بالغین 18 سال و بالاتر (39درصد از مردان و 40 درصد از زنان) اضافه وزن داشتند.
• در کل حدود 13 درصد از جمعیت بالغ جهان (11 درصد از مردان و 15 درصد از زنان) در سال 2016 چاق بودند.
• شیوع جهانی چاقی بین سالهای 1975 و 2016 تقریبا 3 برابر شده است.
در سال 2016، تقریبا 41 میلیون کودک زیر 5 سال دچار اضافه وزن یا چاقی بودند. در حالی که به نظر می رسد که این مشکل مربوط به کشورهای پردرآمد باشد، اما اضافه وزن و چاقی در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط به ویژه در مناطق شهری رو به افزایش است. در آفریقا، تعداد کودکان زیر 5 سال دچار اضافه وزن نسبت به سال 2000، حدودا 50 درصد افزایش داشته است. در سال 2016، نزدیک به نیمی از کودکان زیر 5 سال با مشکل چاقی یا اضافه وزن، در آسیا زندگی می کردند. بیش از 340 میلیون کودک و نوجوان بین 19-5 سال در سال 2016، دچار اضافه وزن یا چاقی بودند.
شیوع اضافه وزن و چاقی بین کودکان و نوجوانان 19-5 سال افزایش چشمگیر (4 درصد در سال 1975 به بیش از 18 درصد در سال 2016) داشته است. این افزایش در هر دو جنس دختر و پسر مشاهده شده است. در سال 2016، حدود 18 درصد از دختران و 19 درصد از پسران اضافه وزن داشتند.
در حالی که در سال 1975،کمتر از 1 درصد از کودکان و نوجوانان بین 19-5 سال چاق بودند، بیش از 124 میلیون از این کودکان و نوجوانان (6 درصد از دختران و 8 درصد از پسران) در سال 2016 چاق بودند.
چاقی و اضافه وزن بیشتر از کمبود وزن، منجر به مرگ می شود. در کل جهان به جز بخشهایی از صحرای آفریقا و آسیا، افراد چاق بیشتر از افراد کم وزن هستند.

چه عاملی باعث چاقی و اضافه وزن می شود؟

علت اصلی چاقی و اضافه وزن عدم تعادل بین کالری دریافتی و کالری مصرفی است. در کل جهان موارد زیر وجود داشته است:
• افزایش مصرف غذاهای پرکالری که غنی از چربی هستند
• افزایش عدم فعالیت فیزیکی به علت افزایش کارهایی که به صورت نشسته انجام می شوند، تغییر شکل حمل و نقل و افزایش شهرنشینی
تغییر در رژیم غذایی و الگوی فعالیت فیزیکی، اغلب نتیجه تغییرات محیطی و اجتماعی وابسته به توسعه و کمبود سیاستهای حمایتی در بخشهایی همچون، سلامت، کشاورزی، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری، محیط، فرآوری غذایی، توزیع، بازاریابی و آموزش است.

پیامدهای متداول ناشی از افزایش وزن و چاقی چیست؟

افزایش BMI مهمترین ریسک فاکتور برای بیماریهای غیرواگیردار همچون موارد زیر است:
• بیماریهای قلبی و عروقی (عمدتا بیماری قلبی و سکته)، که علت اصلی مرگ و میر در سال 2012 بوده است.
• دیابت
• اختلالات عضلانی-اسکلتی (به ویژه آرتروز که یک بیماری شدیدا پیش رونده و ناتوان کننده مفاصل است)
• برخی از انواع سرطان (از جمله رحم، پستان، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و کولون)
با افزایش BMI، ریسک بیماریهای غیرواگیردار افزایش می یابد. چاقی در کودکی با افزایش احتمال چاقی، مرگ زودرس و ناتوانی در بزرگسالی همراه است. افزون بر خطراتی که متوجه کودکان چاق در آینده است، این کودکان مشکلات تنفسی، افزایش خطر شکستگی استخوان، افزایش فشار خون، نشانه های زودرس بیماری های قلبی و عروقی، مقاومت به انسولین و مشکلات روانی بیشتری را تجربه می کنند.

مواجهه با دو مشکل

بسیاری از کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط، با بار دوگانه بیماری مواجه هستند:
• در حالی که این کشورها همچنان با مشکل بیماریهای عفونی و سوء تغذیه مواجه هستند، آنها افزایش ناگهانی در ریسک فاکتورهای بیماریهای غیرواگیردار همچون چاقی و اضافه وزن را به ویژه در مناطق شهری تجربه می کنند.
• مشاهده همزمان سوءتغذیه و چاقی در یک کشور، در یک جامعه و در یک خانواده نادر نیست.
کودکان در کشورهای با درآمد کم و متوسط، نسبت به سوءتغذیه در دوران جنینی، نوزادی و کودکی آسیب پذیرتر هستند. در عین حال این کودکان در معرض غذاهای پرچرب، پرشکر، پرنمک، پرانرژی و از نظر مواد مغذی ضعیف، هستند که ارزانتر بوده و در عین حال از نظر کیفیت غذایی در سطح پایینتری می باشند. این رژیم غذایی همراه با کاهش فعالیت فیزیکی منجر به افزایش چشمگیر چاقی در کودکان می شود در حالیکه مشکل سوءتغذیه همچنان باقیست.
چگونه اضافه وزن و چاقی کاهش می یابد؟
اضافه وزن و چاقی همراه با بیماریهای غیرواگیردار وابسته به آنها، عمدتا قابل پیشگیری هستند. محیطها و مجامع حمایتی در تغییر انتخاب و ذائقه مردم نقش اساسی دارند. بدین صورت که می توانند انتخاب غذای سالم و فعالیت فیزیکی منظم را آسانترین انتخاب قرار دهند (انتخابی که در دسترس تر، قابل استفاده تر و مناسبتر) و در نتیجه از اضافه وزن و چاقی جلوگیری نمایند.
در سطح فردی مردم می توانند:
• انرژی دریافتی از چربی و شکر را محدود کنند.
• مصرف میوه و سبزی، حبوبات، غلات کامل و مغزها را افزایش دهند.
• فعالیت فیزیکی منظم (60 دقیقه در روز برای کودکان و 150 دقیقه پراکنده در طول هفته برای بزرگسالان) داشته باشند.
مسئولیت پذیری فردی وقتی بیشترین تاثیر را خواهد داشت که مردم به شیوه زندگی سالم دسترسی دارند. بنابراین در سطح اجتماعی این نکته حائز اهمیت است که افراد برای پیروی از توصیه های بالا، از طریق حمایت اجرای سیاستهایی که فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی سالم را به ویژه برای افراد کم درآمد در دسترس، امکان پذیر و مناسب می نماید، حمایت شوند. به عنوان مثال یکی از این سیاستها می تواند قرار دادن مالیات بر نوشیدنیهای شیرین شده با شکر باشد.
صنایع غذایی می تواند نقش اساسی در ارتقا رژیم غذایی سالم داشته باشد از جمله:
• کاهش چربی و شکر و نمک در غذاهای فرآوری شده
• اطمینان از در دسترس بودن انتخاب غذای سالم و مغذی برای همه مصرف کننده ها
• محدودیت تبلیغات غذاهای سرشار از شکر و چربی و نمک به ویژه برای کودکان و نوجوانان
• اطمینان از در دسترس بودن انتخاب غذای سالم و حمایت از فعالیت فیزیکی در محل کار

واکنش سازمان بهداشت جهانی
مجمع جهانی بهداشت در سال 2004، “استراتژی جهانی سازمان بهداشت جهانی در مورد رژیم، فعالیت فیزیکی و سلامت” را اتخاذ کرد که در آن اقدامات مورد نیاز برای حمایت از رژیم غذایی سالم و فعالیت فیزیکی منظم شرح داده شده است. این استراتژی از همه مسئولین در سطح جهانی، منطقه ای و محلی می خواهد که فعالیتهایی را برای بهبود رژیم غذایی و الگوی فعالیت فیزیکی در سطح عمومی انجام دهند.
اظهارنامه مجمع عمومی سازمان ملل در مورد جلوگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیردار در سال 2011، اهمیت اساسی کاهش رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی را به رسمیت شناخت. این اظهارنامه اجرای”استراتژی جهانی سازمان بهداشت جهانی در مورد رژیم، فعالیت فیزیکی و سلامت” را از طریق معرفی سیاستها و اقدامات متمرکز بر تقویت رژیم غذایی سالم و افزایش فعالیت فیزیکی در کل جمعیت، آغاز کرده است.
سازمان بهداشت جهانی همچنین “برنامه جهانی برای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیردار 2020-2013” را اتخاذ کرده است که قصد دارد به اظهارنامه سازمان ملل در مورد بیماریهای غیرواگیردار در سال 2011 دست یابد. این برنامه جهانی برای پیشبرد 9 هدف بیماریهای غیرواگیردار تا سال 2025 مشارکت خواهد داشت، از جمله 25 درصد کاهش نسبی در مرگ و میر زودرس ناشی از بیماریهای غیرواگیردار تا سال 2025 و توقف افزایش چاقی جهانی.
سازمان بهداشت جهانی پذیرای گزارش هیات پایان چاقی کودکی (2016) و 6 توصیه آنها برای هدف قرار دادن محیطهای چاق کننده و دوره بحرانی زندگی، در مبارزه با چاقی کودکان بود. مجمع عمومی بهداشت در سال 2017، پذیرای برنامه اجرایی برای راهنمایی کشورها جهت فعالیت در اجرای توصیه های هیات بود.

رفرنس:
سایت سازمان بهداشت جهانی https://www.who.int ، منتشر شده در تاریخ 16 فوریه 2018